Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 - informacje

Europejska Współpraca Terytorialna  (EWT) w perspektywie finansowej na lata 2014-2020 jest jednym z celów polityki spójności Unii Europejskiej służącym wymianie doświadczeń  między podmiotami z różnych państw członkowskich, a także podejmowaniu wspólnych działań w celu znajdywania wspólnych rozwiązań dla wspólnych problemów, które coraz częściej wykraczają poza granice jednego kraju. W ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej wspierane są trzy typy współpracy: współpraca transgraniczna, współpraca transnarodowa, współpraca międzyregionalna.
Cel ten jest kontynuacją programów realizowanych w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III 2004-2006 oraz Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013.
Ogółem na Europejską Współpracę Terytorialną w latach 2014-2020 przeznaczono 8,9 mld EUR z tego 6,6 mld EUR na współpracę transgraniczną (74,05%), 1,8 mld EUR na współpracę transnarodową (20,36%), 0,5 mld EUR na współpracę międzyregionalną (5,59%).
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej w Polsce - w latach 2014-2020 w Polsce realizowanych będzie 7 programów transgranicznych (Polska-Słowacja, Czechy-Polska, Polska-Saksonia, Brandenburgia-Polska, Meklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia-Polska, Południowy Bałtyk, Litwa-Polska),  2 programy transnarodowe (Region Morza Bałtyckiego, Europa Środkowa) i program międzyregionalny (Interreg Europa).

Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 został przygotowany przez międzynarodową grupę roboczą pracującą w latach 2012-2015. Projekt dokumentu programowego stanowił także przedmiot konsultacji społecznych. Komisja Europejska zaakceptowała Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 w dniu 12.02.2015 r. Jest to pierwszy program współpracy transgranicznej planowany do realizacji na polskich granicach w latach 2014-2020, który uzyskał aprobatę Brukseli. Na realizację przedsięwzięć zostanie przeznaczone prawie 155 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W porównaniu z poprzednimi latami, Program w perspektywie finansowej 2014-2020 wyróżnia się znaczną koncentracją tematyczną oraz zasadą zorientowania na rezultaty.  Dla Beneficjentów oznacza to węższy i bardziej precyzyjnie opisany zakres działań możliwych do dofinansowania oraz większa odpowiedzialność w odniesieniu do wskaźników produktu, które maja być efektem zrealizowanych projektów.
Program odpowiada na kluczowe wyzwania polsko-słowackiego pogranicza i będzie wspierał projekty w zakresie ochrony i promocji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, rozwoju transportu oraz poprawy jakości edukacji. Najwięcej, bo aż połowa środków programu (tj. około 77,5 mln euro), zostanie zainwestowane w ochronę, promowanie i rozwój zasobów środowiska i dziedzictwa kulturowego. Kwota prawie 56 mln euro wesprze rozwój infrastruktury drogowej usprawniającej komunikację między Polską a Słowacją oraz poprawiającej połączenia z Transeuropejską Siecią Transportową. W dziedzinie edukacji dofinansowane zostaną wspólne transgraniczne przedsięwzięcia dotyczące kształcenia zawodowego, mające na celu dostosowanie edukacji zawodowej do wymogów transgranicznego rynku pracy oraz do oczekiwań pracodawców działających na obszarze objętym wsparciem programu. Na ten cel przeznaczone zostanie 12 mln euro.

W ramach programu kontynuowane będą również mikroprojekty, realizowane w ramach 3 projektów parasolowych:
1. Euroregion "Tatry" + WJT Preszów + WJT Żylina
2. Euroregion Karpacki + WJT Preszów
3. Euroregion Beskidy + WJT Żylina 

Mikroprojekty realizowane będą w ramach dwóch osi priorytetowych - Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza oraz Rozwój edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie.

Kto może starać się o dofinansowanie?
Partnerami projektu dofinansowanego w ramach Programu mogą być instytucje, których podstawową działalnością nie jest działalność o charakterze komercyjnym. Do ubiegania się o wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego  w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 uprawnieni są beneficjenci wskazani w dokumencie programowym, tj.:

• organy administracji rządowej i samorządowej, ich związki i stowarzyszenia,
• jednostki ustanowione przez państwo lub samorząd w celu zapewnienia usług publicznych,
• organizacje pozarządowe non-profit,
• Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej,
• instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe,
• placówki kształcenia zawodowego,
• jednostki naukowe,
• kościoły i związki wyznaniowe.

Indykatywna lista beneficjentów przedstawiona została w Podręczniku beneficjenta Programu. Niezmiennie, jak w latach poprzednich, beneficjent, który chce realizować projektu musi posiadać zagranicznego partnera.
Korzyści płynące z realizacji projektów odczuwane będą przez mieszkańców pogranicza polsko-słowackiego oraz turystów korzystających z oferty kulturalno-rekreacyjnej obszaru objętego Programem.

Z jakiego obszaru powinien pochodzić podmiot ubiegający się o dofinansowanie?
Partner wiodący i partnerzy projektu co do zasady powinni pochodzić z obszaru kwalifikującego się w programie, ale mogą też pochodzić spoza tego obszaru, o ile ma to uzasadnienie z punktu widzenia celów projektów oraz o ile projekt realizowany jest na kwalifikującym się obszarze lub na korzyść kwalifikującego się obszaru objętego programem.

Co można zrealizować w ramach Programu?
Program  udziela dofinansowania wyłącznie projektom wpisującym się w jego cele (cele Programu), realizowanym w obszarze wsparcia Programu (mapa obszaru wsparcia Programu), tj. w określonych regionach przygranicznych po obu stronach granicy polsko-słowackiej lub mającym znaczące oddziaływanie na obszar wsparcia po obu stronach granicy. Wsparciem objęte będą następujące rodzaje projektów:
projekty standardowe – wybierane w drodze konkursu zwanego naborem wniosków;
projekty flagowe – wybierane w drodze dwuetapowego konkursu, składającego się z naboru na koncepcje projektów flagowych, a następnie naboru na pełne wnioski projektowe, w których uczestniczą wyłącznie zatwierdzone koncepcje projektów flagowych;
mikroprojekty, uzyskujące dofinansowanie w ramach naborów przeprowadzanych przez euroregiony w Polsce (Tatry, Beskidy, Karpacki) oraz Wyższe Jednostki Terytorialne na Słowacji (Preszów, Żylina); nabory na mikroprojekty są przeprowadzane jako element realizacji tzw. projektu parasolowego.
Ze środków  Programu  wspierane będą projekty o kluczowym znaczeniu dla rozwoju pogranicza polsko-słowackiego. W porównaniu z poprzednimi latami  Program w perspektywie finansowej 2014-2020 wyróżnia się znaczną koncentracją tematyczną oraz zasadą zorientowania na rezultaty. Dla beneficjentów oznacza to węższy i bardziej precyzyjnie opisany zakres działań możliwych do dofinansowania oraz większą odpowiedzialność w odniesieniu do wskaźników produktu, które mają być efektem zrealizowanych projektów.

Rodzaje wspieranych przedsięwzięć
Znaczna część środków Programu Interreg V-A Polska Słowacja 2014-2020 skierowana będzie na przedsięwzięcia inwestycyjne – mające na celu ochronę i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza i zapewnienie zrównoważonego transportu komunikacyjnego. Na wsparcie mogą liczyć także  inicjatywy z zakresu rozwoju edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie. Dofinansowanie mogą otrzymać różnorodne rodzaje działań mających charakter transgraniczny.
Informacje na temat rodzaju kwalifikowalnych działań znajdują się w Szczegółowym opisie działań kwalifikowanych do dofinansowania w ramach Programu Polska-Słowacja 2014-2020.(zakładka Dokumenty programowe EWT)

Źródło finansowania
Program Współpracy Transgranicznej Intereg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dofinansowaniu ze środków unijnych towarzyszyć może dofinansowanie pochodzące z budżetu państwa (dotyczy to partnerów projektu parasolowego i partnerów słowackich „dużych” projektów). W trakcie realizacji programu zaangażowane zostaną dodatkowo środki własne (tzw. „wkład własny”) wnoszone przez podmioty realizujące projekty. Maksymalny poziom dofinansowania w każdej z osi priorytetowych to  85%. Poziom współfinansowania z EFRR może być zmniejszony w przypadku projektów podlegających zasadom pomocy publicznej lub generujących przychody.

Instytucje w Programie
Z uwagi na transgraniczny charakter Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020, w jego realizacji uczestniczą instytucje z Polski i ze Słowacji.

Instytucja Zarządzająca (IZ)
Zadania Instytucji Zarządzającej w Programie Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020  wykonywane są przez polskiego ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego (obecnie Ministerstwo Rozwoju Rzeczpospolitej Polskiej).
Instytucja Zarządzająca odpowiada za sprawną i poprawną realizację Programu – zarówno w ujęciu całościowym, jak i na poziomie poszczególnych projektów. Kompetencje w zakresie zarządzania Programem są bardzo szerokie – począwszy od jego opracowania, poprzez podpisywanie z beneficjentami umów o dofinansowanie, dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów i weryfikację poprawności ponoszonych przez nich wydatków, rozpatrywanie skarg, nakładanie korekt finansowych z tytułu nieprawidłowej realizacji umowy i odzyskiwanie należności, aż po całościowe monitorowanie  realizacji wskaźników Programu i prowadzenie ewaluacji. Instytucja Zarządzająca opracowuje także dokumenty dotyczące różnych aspektów związanych z realizacją Programu oraz zapewnia prowadzenie właściwych działań informacyjno-promocyjnych o Programie. Część swoich zadań, dotyczących przeprowadzania kontroli krzyżowych, mających na celu wykrycie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków w ramach Programu, Instytucja Zarządzająca oddelegowała do Centrum Projektów Europejskich (CPE).

Kontakt
Departament Współpracy Terytorialnej (DWT)
tel. 22 273 81 50
fax 22 273 89 18
e-mail: sekretariatDWT@mr.gov.pl
www.mr.gov.pl

Instytucja Krajowa (IK)
Funkcję Instytucji Krajowej w Programie Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020  pełni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej. Instytucja Krajowa wspomaga Instytucję Zarządzającą w koordynowaniu działań związanych z Programem w Republice Słowackiej. Instytucja Krajowa odpowiada również za  zapewnienie krajowego dofinansowania z budżetu państwa Republiki Słowackiej.

Kontakt
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Republiki Słowackiej
Departament Programów Współpracy Transgranicznej  
Ul. Prievozská 2/B,
SK-825 25 Bratysława
Republika Słowacka
www.land.gov.sk

Instytucja Certyfikująca
Obowiązki Instytucji Certyfikującej są wykonywane przez Instytucję Zarządzającą - polskie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Instytucja Certyfikująca jest odpowiedzialna m.in. za: sporządzanie i przedkładanie Komisji Europejskiej wniosków o płatność, sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych, prowadzenie zapisów księgowych dotyczących wydatków zadeklarowanych Komisji Europejskiej i ewidencji kwot podlegających procedurze odzyskiwania i kwot wycofanych po anulowaniu całości lub części wkładu dla operacji.

Instytucja Audytowa (IA)
Organem pełniącym rolę Instytucji Audytowej jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (GIKS) w Ministerstwie Finansów Rzeczpospolitej Polskiej. GIKS wykonuje swoje zadania przy pomocy Departamentu Ochrony Interesów Finansowych Unii Europejskiej w Ministerstwie Finansów oraz 16 Urzędów Kontroli Skarbowej (UKS). IA zapewnia, że podejmowane czynności audytowe są zgodne z międzynarodowo uznanymi standardami audytu. IA ponosi wyłączną odpowiedzialność za planowanie i wybór projektów (operacji) objętych audytem, a także za uzgodnienie sposobu prowadzenia czynności audytowych oraz sprawozdawania z podjętych ustaleń i wydanych zaleceń/rekomendacji.IA zapewnia prowadzenie audytów systemów zarządzania i kontroli na podstawie właściwej próby.

Wspólny Sekretariat Techniczny (WST)
Wspólny Sekretariat Techniczny wspomaga Instytucję Zarządzającą i Komitet Monitorujący w wypełnianiu ich obowiązków. WST odpowiada za:

• wspieranie wnioskodawców i partnerów podczas realizacji projektów,
• proces: składania i oceny „dużych” wniosków projektowych, przygotowywania umów o ich dofinansowanie,  zarządzania wdrażaniem projektów (m.in.: weryfikacja wniosków o płatność),
• monitorowanie procesu realizacji Programu jako całości,
• prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych.
• WST wspierany jest przez Regionalne Punkty Kontaktowe.

Kontakt
Wspólny Sekretariat Techniczny
ul. Halicka 9,  31 - 036 Kraków
tel.: +48 12 444 15 00,  
tel/fax: +48 12 294 60 87,  
kontakt@plsk.eu
czynne w godzinach 8.15 - 16.15
www.plsk.eu

Regionalne Punkty Kontaktowe (RPK)
Regionalne Punkty Kontaktowe wspierają Wspólny Sekretariat Techniczny przy wykonywaniu powierzonych mu działań z zakresu informacji i promocji zgodnie ze Strategią komunikacji programu Interreg  Polska-Słowacja  2014-2020. Umiejscowione są po stronie polskiej - w Urzędach Marszałkowskich województw: małopolskiego śląskiego i podkarpackiego - oraz po stronie słowackiej w Wyższych Jednostkach Terytorialnych Preszów i Żylina. Do głównych zadań RPK należy: udzielanie konsultacji wnioskodawcom i beneficjentom, pomoc w nawiązywaniu partnerstw, dystrybucja materiałów promocyjnych, kontakt z przedstawicielami lokalnych i regionalnych mediów.

Euroregiony/Wyższe Jednostki Terytorialne
Euroregiony: Tatry, Karpacki, Beskidy pełnią rolę partnerów wiodących projektów parasolowych, w ramach których na pograniczu polsko-słowackim wdrażane są mikroprojekty. Partnerami zagranicznymi w tych projektach są Wyższa Jednostka Terytorialna w Preszowie  i Wyższa Jednostka Terytorialna w Żylinie.
Struktura partnerstwa projektów parasolowych przedstawia się następująco:

• Euroregion "Tatry" + WJT Preszów +WJT Żylina
• Euroregion Karpackiego + WJT Preszów
• Euroregion Beskidy + WJT Żylina

Partnerzy odpowiedzialni będą całościowe za zarządzanie projektem parasolowym począwszy od opracowania dokumentów dla mikrobeneficjentów, udzielanie pomocy w wyszukiwaniu partnerów, ogłaszanie naborów mikroprojektów, prowadzenie konsultacji i szkoleń dla wnioskodawców i mikrobeneficjentów, przez ocenę mikroprojektów, zawieranie umów z beneficjentami,  poświadczanie prawidłowej realizacji zadań i wskaźników określonych we wniosku o dofinansowanie mikroprojektu, zapewnienie prawidłowości wydatków przedstawionych do refundacji, aż po przekazywanie refundacji. Do zadań partnerów należeć będą także zadania stricte związane z procesem administrowania projektem parasolowym tj. m.in. przedkładanie wniosków o płatność projektu parasolowego do właściwych instytucji, monitorowanie właściwych części Projektów Parasolowych, przygotowywanie niezbędnych informacji, promocja Projektu Parasolowego.

Kontakt
Związek Euroregion "Tatry"
ul. Sobieskiego 2, 34-400 Nowy Targ
tel./fax. +4818 266 99 81
e-mail: pwt@euroregion-tatry.eu
www.pwt.euroregion-tatry.eu

Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska
ul. Rynek 16, 35-064 Rzeszów,
tel. +48 17 857 63 69
e-mail: sekretariat@karpacki.pl
www.karpacki.pl

Stowarzyszenie „Region Beskidy”
ul. Widok 18/1-3, 43-300 Bielsko-Biała
tel./fax: +48 /33 488 89 20; +48 33 488 89 30
e-mail: biuro@euroregion-beskidy.pl
www.euroregion-beskidy.pl

Wyższa Jednostka Terytorialna Prešov
Wydział Rozwoju Regionalnego
Namiestie mieru 2, 080 01 Presov
www.po-kraj.sk/sk/
Andrea Kmecová, andrea.kmecova@vucpo.sk
tel.: +421 51 7081 526
fax:+421 51 7081 500
Terézia Matušová, Terezia.matusova@vucpo.sk
tel: +421 51 7081 524

Wyższa Jednostka Terytorialna Žilina
Wydział Rozwoju Regionalnego
Komenského 48, 011 09 Žilina
http://www.regionzilina.sk/
Katarína Ďuranová, katarina.duranova@zask.sk
tel.: +421 41 503 21 47
fax: +421 41 503 23 37

Komitet Monitorujący (KM)
Polsko-słowacki Komitet Monitorujący stanowi niezależne ciało doradczo-opiniodawcze powołane przez Instytucję Zarządzającą w celu dokonywania  przeglądu wdrażania programu. Do jego głównych zadań należy m.in. zatwierdzanie dokumentów programowych, wybór projektów do dofinansowania i rozpatrywanie skarg dotyczących wyboru projektów, monitorowanie postępu wdrażania Program.